Częstomocz to zaburzenie układu moczowego, które charakteryzuje nadmierna potrzeba oddawania moczu, zazwyczaj w niewielkich ilościach. Przyczyna częstego oddawania moczu może być różna w zależności od konkretnego przypadku, dlatego niezbędna jest odpowiednia diagnostyka. Częstomocz może mieć bowiem podłoże w wielu chorobach, w tym poważnych schorzeniach np. cukrzycy. Sprawdź, co może oznaczać często oddawanie moczu i w jaki sposób zdiagnozować jego przyczynę.
Czym jest częstomocz?
Pęcherz zdrowych osób jest w stanie utrzymać około 200-350 ml moczu, po czym pojawia się potrzeba mikcji, choć nie jest to regułą. Są bowiem osoby, które są stanie utrzymać nawet pół litra moczu. U niektórych osób pojawia się jednak zaburzenie, jakim jest częstomocz, czyli nadmierna potrzeba mikcji często w bardzo małych ilościach, niekiedy również bezpośrednio po wizycie w toalecie. Co oznacza zbyt częste oddawanie moczu?
Częste oddawanie moczu może mieć wiele przyczyn. Przede wszystkim może być efektem wypijania dużej ilości płynów bądź stanowić skutek uboczny przyjmowania niektórych leków. Nie jest to powód do niepokoju, jednakże jeśli czynniki te nie występują, a oddawanie moczu następuje 7-8 razy dziennie i przynajmniej dwa razy w ciągu nocy, wskazana jest konsultacja ze specjalistą. Ze specjalistą powinny skontaktować się szczególnie osoby, u których oprócz częstomoczu występują dodatkowe dolegliwości, takie jak pieczenie podczas oddawania moczu, bolesne parcie na pęcherz, ból podbrzusza, zaczerwienienie cewki moczowej, gorączka, dreszcze czy pogorszenie samopoczucia.
Przyczyny tego stanu mogą być różne. Im wcześniej zostaną ustalone, tym mniejsze ryzyko powikłań i nasilenia dolegliwości.
Przyczyny częstego oddawania moczu
Częstomocz jest dolegliwością, która dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Istnieje wiele przyczyn związanych z tym stanem, które wykazują różne objawy towarzyszące. Bardzo istotna jest właściwa diagnostyka, która stanowi podstawę do wdrożenia określonego leczenia. W tym celu niezbędna jest konsultacja lekarska z lekarzem specjalistą z dziedziny urologii.
Jakie mogą być przyczyny częstego oddawania moczu?
Częstomocz może mieć różne podłoże. Najczęstsze przyczyny częstomoczu to:
- stan zapalny pęcherza moczowego lub cewki moczowej,
- stan zapalny gruczołu krokowego,
- choroby układu moczowego – nowotwór pęcherza moczowego, zespół bolesnego pęcherza, przepuklina pęcherza moczowego, nadreaktywność pęcherza moczowego,
- kolka nerkowa w przebiegu kamicy układu moczowego,
- schorzenia takiej jak cukrzyca, reaktywne zapalenie stawów, gruźlica, choroby nerek,
- ciąża,
- przyjmowanie produktów lub leków o działaniu moczopędnym,
- spożywanie dużej ilości napojów takich jak kawa, czarna herbata, napoje gazowane z kofeiną, alkohol,
- niedoczynność przysadki mózgowej,
- uszkodzenie mózgu lub rdzenia kręgowego,
- schorzenia narządu rodnego – zapalenie jajników, jajowodów, endometrioza, nowotwory narządu rodnego,
- choroby weneryczne np. chlamydia.
Częste oddawanie moczu a choroby układu moczowego
Jedną z najczęstszych przyczyn częstego oddawania moczu jest zakażenie układu moczowego, które powstaje jako efekt działania drobnoustrojów chorobotwórczych w drogach moczowych. Zakażenie układu moczowego objawia się zarówno częstomoczem, jak i symptomami takimi jak ból w okolicy lędźwiowej lub spojenia łonowego, nietrzymanie moczu, oddawanie moczu w nocy, złe samopoczucie, wysoka temperatura.
Z częstym oddawaniem moczu, oprócz zakażenia układu moczowego, związane są również inne przyczyny dotyczące układu moczowego. Zalicza się do nich zespół bolesnego pęcherza, pęcherz nadreaktywny, nowotwór pęcherza moczowego, odpływ pęcherzowo-moczowodowy, ciało obce w pęcherzu moczowym.
Częste oddawanie moczu a ciąża
W czasie ciąży kobiety często odczuwają zwiększoną potrzebę oddawania moczu. Objaw ten pojawia się po 6. tygodniu ciąży i jest efektem powiększającej się macicy wywierającej nacisk na pęcherz moczowy. Nie jest to powód do niepokoju, jednakże jeśli towarzyszą temu inne objawy, takie jak pieczenie oraz silny ból cewki moczowej oraz pęcherza, należy skonsultować się z lekarzem. Może to bowiem oznaczać zapalenie pęcherza lub infekcje dróg moczowych, których nie należy lekceważyć.
Częste oddawanie moczu a zapalenie gruczołu krokowego
Z częstym oddawaniem moczu mogą mieć również problem mężczyźni. Dolegliwości te często są powiązane z problemami z prostatą. Rozrastający się gruczoł krokowy wywiera nacisk na cewkę moczową prowadząc do częstomoczu. Zapaleniu prostaty towarzyszą również inne objawy, takie jak uczucie nagłego parcia, ból podczas oddawania moczu, problem z rozpoczęciem mikcji, ból w dole pleców, bóle stawów i mięśni, gorączka, dreszcze, a także ropna wydzielina z cewki moczowej.
Częstomocz a podłoże psychiczne
W niektórych przypadkach częstomocz może posiadać podłoże psychogenne. Z częstym oddawaniem moczu borykają się osoby cierpiące na m.in. na depresję. W celu postawienia prawidłowej diagnozy warto skonsultować się z lekarzem psychiatrą.
Częste oddawanie moczu a kamica nerkowa
Kolejną z przyczyn częstego oddawania moczu może być kamica nerkowa. Jest ona efektem spożywania zbyt małej ilości płynów bądź spożywania w nadmiarze białka, wapna lub sodu. Objawia się kolką nerkową promieniującą od lędźwi do pachwin. Z kolei w pęcherzu moczowym wykryć można obecność kamienia, co powoduje częste parcie na oddawanie moczu.
Cukrzyca
Częste oddawanie moczu zaliczane jest również do jednych z pierwszych symptomów cukrzycy. Pojawia się ono w wyniku wzmożonego pragnienia występującego w przypadku tej choroby, co z kolei prowadzi do przyjmowania większej ilości płynów. Podwyższony poziom glukozy wpływa również na odmienną pracę nerek.
Diagnostyka i leczenie częstego oddawania moczu
W celu wdrożenia odpowiedniego leczenia częstomoczu konieczne jest znalezienie jego przyczyny. Niezbędna jest diagnoza, która obiera się na badaniach diagnostycznych, do których zaliczane są:
- ogólne badanie moczu;
- badanie krwi – szczególnie w przypadku podejrzenia cukrzycy;
- USG jamy brzusznej służące do oceny stanu pęcherza moczowego i nerek;
- badanie USG dopochwowe narządu rodnego u kobiet lub gruczołu krokowego u mężczyzn;
- ocena poziomu PSA u mężczyzn;
- badanie urodynamiczne oraz wziernikowanie pęcherza moczowego – wykonywane w przypadku podejrzenia nowotworu.
Na podstawie powyższych badań ustalana jest diagnoza, a następnie lekarz opracowuje właściwy program leczenia. Leczenie może być różne w zależności od podłoża problemu. Niekiedy wystarczające jest zastosowanie leków przeciwbólowych, rozkurczowych lub antybiotyków, a w sytuacji, gdy częstomocz powiązany jest z innymi schorzeniami – zastosowana jest właściwa terapia.