Ból kości ogonowej może być bardzo uciążliwy i nieprzyjemny. Odczuwalny jest zazwyczaj podczas siedzenia lub wykonywania innych czynności wywierających nacisk na dolną część kręgosłupa. Jego przyczyny mogą być różne, jednak najczęściej jest efektem stłuczenia lub złamania kości ogonowej. Poznaj przyczyny oraz sposoby na leczenie bólu kości ogonowej.
Jaka jest funkcja kości ogonowej?
Kość ogonowa zwana jest również kością guziczną. Zlokalizowana jest ona na samym dole kręgosłupa. Posiada kształt trójkąta i składa się z 3-5 połączonych ze sobą części. Jest ona połączona z kością krzyżową za pomocą stawu krzyżowo-guzicznego. Jej ruchomość jest ograniczona – porusza się lekko do przodu i tyłu wraz z poruszaniem miednicą, biodrami i nogami. Podczas stania i siedzenia kości miednicy, w tym kości ogonowe, obracają się nieznacznie na wewnątrz i na zewnątrz w celu zapewnienia wsparcia i równowagi ciała.
Kość ogonowa pełni ważne funkcje dla naszego organizmu. Stanowi ona miejsce połączenia więzadeł i mięśni dna miednicy oraz mięśnia pośladkowego większego, a także wraz z guzami kulszowymi zapewnia podparcie podczas siedzenia oraz stania.
Ból kości ogonowej – objawy
Ból kości ogonowej jest określany również jako kokcygodynia. Występuje on zazwyczaj w okolicy górnej części szpary pośladkowej oraz tuż ponad nią. Zlokalizowanie miejsca bólu jest istotne, ponieważ pozwala ono na ustalenie jego przyczyny. Jeśli podczas siadania i wstawania, a także dotykania kości ogonowej ból nasila się, przyczyn można doszukiwać się w samej kości ogonowej. Jednakże ból kości guzicznej wynika również z innych przyczyn.
Przyczyny bólu kości ogonowej
Większość przypadków wystąpienia bólu kości ogonowej wynika z przyczyn traumatycznych, takich jak uraz kości ogonowej bądź jej okolic. Dolegliwości bólowe mogą powstać w efekcie upadku, urazu, porodu, a także jazdy konnej bądź długotrwałej jazdy na rowerze. Może dojść zarówno do złamania, jak i stłuczenia kości ogonowej. Złamanie kości ogonowej zazwyczaj ustępuje po upływie 8-12 tygodni, zaś stłuczenie kości ogonowej po około 4 tygodniach.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których ból kości ogonowej pojawia się bez urazu. Do pozostałych przyczyn tego rodzaju bólu wymienić można:
- zwyrodnienie stawu krzyżowo-guzicznego,
- napięcia w obrębie dna miednicy,
- endometrioza,
- uporczywe zaparcia,
- hemoroidy,
- wady postawy ciała lub problemy z kręgosłupem,
- siedzący tryb życia,
- guzy lub infekcje wywierające nacisk na kość ogonową,
- otyłość,
- torbiel włosowata kości ogonowej,
- nowotwór – struniak, mięsak lub rak kości ogonowej.
Przyczyną bólu kości ogonowej może być również jej nadmierna ruchomość lub zbyt duży ruch, co powoduje obciążenie stawów kości ogonowej lub kości ogonowej i krzyżowej, a także ograniczona ruchomość. Czasem ból w okolicach kości ogonowej wiąże się również z bólem promieniującym z innych okolic np. w wyniku dyskopatii, rwy kulszowej czy zapalenia stawu krzyżowo-biodrowego.
Ból kości ogonowej – diagnostyka
W większości przypadków dolegliwości bólowe kości ogonowej wynikają z jej stłuczenia lub złamania i ustępują samoistnie po upływie kilku tygodniu lub miesięcy. Odpowiednie leczenie może skrócić ten czas, dlatego warto podjąć kroki na rzecz złagodzenia i przyspieszenia leczenia bólu kości ogonowej. W jaki jednak sposób najlepiej zdiagnozować przyczynę bólu i ustalić skuteczne kroki mające na celu jego zredukowanie?
Diagnoza dotycząca bólu występującego w okolicy kości ogonowej powinna zostać postawiona przez lekarza specjalizującego się w leczeniu kręgosłupa. Można zatem udać się do ortopedy, lekarza rehabilitacji medycznej, neurochirurga lub neurologa.
Podstawą podczas diagnostyki bólu kości ogonowej jest badanie fizykalne, podczas którego następuje wykluczenie innych przyczyn. Sprawdzane jest, czy ból nasila się podczas dotyku, a także przeprowadzane jest badanie manualne przez odbyt oceniające ruchomość kości ogonowej oraz napięcie dna miednicy. Niekiedy potrzebne są jednak dodatkowe badania, takie jak USG, RTG, dyskogram kości guzicznej, a w nielicznych przypadkach również rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
Jak złagodzić ból kości ogonowej?
Nawet uciążliwy ból kości ogonowej można wyleczyć metodami nie wymagającymi postępowania operacyjnego. W wielu przypadkach ustępuje on bowiem samoistnie po upływie kilku tygodni. Co zrobić, gdy boli kość ogonowa? Oto kilka sposobów:
- Unikanie długiego siedzenia;
- Stosowanie poduszki na kość ogonową – jeśli musisz siedzieć, skorzystaj ze specjalnej poduszki z wycięciem, która pozwala na odciążenie kości guzicznej;
- Wzmacnianie mięśni poprzez ćwiczenia – w łagodzeniu bólu związanego z kokcygodynią ogromne znaczenie mają ćwiczenia dobrane indywidualnie przez fizjoterapeutę, które pozwolą na wzmocnienie mięśni, ich rozciągnięcie, przywrócenie prawidłowej równowagi i postawy ciała;
- Rehabilitacja – aby pozbyć się bólu kości ogonowej niezbędne są specjalne ćwiczenia, lecz również odpowiednio dobrana rehabilitacja wykorzystująca m.in. terapię manualną;
- Leki – w niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie leków przeciwzapalnych, które pozwalają wyleczyć zapalenie kości ogonowej;
- Ciepłe kąpiele lub nasiadówki – pozwalają rozluźnić mięśnie dna miednicy, a tym samym złagodzić ból;
- Zastrzyki do kości ogonowej – stosowane w ostateczności, gdy inne leczenie bólu okolicy kości ogonowej jest nieskuteczne;
- Operacja – niezwykle rzadko stosowane rozwiązanie.
Jeśli poszukujesz sposobu złagodzenia bólu kości ogonowej, skorzystaj z pomocy specjalistów – znajdziesz ich w naszej Fizjo Clinice. Pomożemy dobrać odpowiedni program rehabilitacji, która pozwoli uśmierzyć ból i przywrócić do normalnego funkcjonowania.