Zamrożony bark to schorzenie, które wynika z pojawienia się stanu zapalnego torebki stawu ramienno-łopatkowego. Jego efektem jest silny ból oraz ograniczenie ruchomości w stawie. Dowiedz się, jakie są przyczyny zamrożonego barku, wszystkie objawy, a także jak wygląda diagnostyka, leczenie oraz rehabilitacja.
Zamrożony bark – co to za schorzenie?
Zamrożony bark, czyli zrostowe zapalenie torebki stawowej, wywodzi swoją nazwę od angielskiego zwrotu „frozen shoulder”. Jest to schorzenie, którego przebieg obejmuje powstanie zmian patologicznych takich jak znaczne pogrubienie torebki stawowej oraz powstawanie zrostów. Przyczynia się to do zmniejszenia objętości stawu ramienno-łopatkowego, czego konsekwencją są silne, uciążliwe i narastające dolegliwości bólowe, a także ograniczenie ruchomości stawu, a nawet jego sztywność. Dolegliwości te znacząco utrudniają codzienne funkcjonowanie, a z czasem mogą doprowadzić nawet do przewlekłego uszkodzenia barku, czego konsekwencją jest osłabienie, utrata siły oraz brak możliwości pełnienia jego funkcji.
Określenie „zamrożony bark” może być nieco mylące, ponieważ nie ma nic wspólnego z niską temperaturą. Dotyczy ono zobrazowania całkowitej braku ruchomości w stawie, do której może dojść w wyniku rozwoju procesu chorobowego. Może on objąć nie tylko torebkę stawową, lecz również ścięgna okolicy barku, kaletki maziowe, mięśnie oraz nerwy i naczynia krwionośne.
Zamrożony bark – przyczyny
Zarostowe zapalenie torebki stawowej polega na powstawaniu zrostów torebki stawu ramienno-łopatkowego, co z kolej przyczynia się do ograniczenia ogólnej objętości przestrzeni stawowej, a tym samym bolesnego ograniczenia ruchomości czynnej i biernej. Przyczyn powstawania schorzenia jest kilka. Może ono pojawić się jako efekt:
- wysokiego stężenia nagromadzonych produktów przemiany materii, czyli związków toksycznych, we krwi w okolicy stawu barkowego, co powoduje zablokowanie krążenia krwi i powstanie stanu zapalnego – najczęściej stanowi to efekt chorób wewnętrznych takich jak nadczynność tarczycy, cukrzyca, schorzenia reumatyczne oraz zaburzenia układu krążenia, choroba niedokrwienna serca,
- zapalenie stawów,
- spondyloza szyjna,
- zapalenie ścięgien stożka rotatorów,
- zapalenie kaletki podbarkowej,
- blizny pourazowe bądź pooperacyjne,
- przyczyny hormonalne – schorzenie często pojawia się w okresie menopauzy,
- przyczyny ortostatyczne, czyli związane z wadami postawy ciała,
- cykliczne powtarzanie określonych ruchów podczas pracy,
- przebyte urazy obręczy barkowej, unieruchomienia stawu ramiennego i zabiegi w okolicy barku.
Ryzykiem wystąpienia zamrożonego barku obarczeni są niemal wszyscy, jednak najczęściej schorzenie pojawia się u kobiet w wieku 40-60 lat, a także dotyka młode osoby intensywnie uprawiające sporty (tenis, siatkówkę, piłkę ręczną czy pływanie).
Zamrożony bark – objawy
Głównym objawem zamrożonego barku jest silny, rwący i przeszywający ból przedniej oraz górnej okolicy stawu, który może promieniować do szyi oraz ramienia. Dolegliwości bólowe nasilają się zazwyczaj nocą, a także podczas odpoczynku, co wynika z nabrzmiewania uszkodzonych struktur podczas bezruchu. Pozostałe objawy zamrożonego barku to zmniejszenie ruchomości w stawie oraz sztywność, co z kolei powoduje bolesne ograniczenie wykonywanych czynności.
Zamrożony bark – diagnostyka
W sytuacji, gdy pojawia się podejrzenie wystąpienia schorzenia, należy udać się do lekarza ortopedy. Ból nie minie bowiem samoistnie – konieczne jest w tym celu wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Jego brak może prowadzić do pogłębiania się problemu oraz ograniczyć sprawność całej obręczy barkowej.
Diagnoza zamrożonego barku polega na przeprowadzeniu badania fizykalnego oceniającego ruchomość stawu barkowego we wszystkich kierunkach. Zdiagnozowana w trakcie badania utrata biernej rotacji zewnętrznej pozwala na odróżnienie zamrożonego barku od uszkodzenia stożka rotatorów. W procesie diagnostycznym istotne jest także wykonanie badania USG lub badania rezonansowego stawu. Nie jest konieczne wykonanie badania RTG, bowiem nie są na nim widoczne zmiany patologiczne torebki stawowej.
Zamrożony bark – leczenie
Leczenie zamrożonego barku opiera się przede wszystkim na zastosowaniu farmakologii (leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych) oraz intensywnej, odpowiednio dobranej rehabilitacji. Czas leczenia może trwać nawet do dwóch lat, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość. Wszelkie próby przyspieszenia tego procesu mogą skutkować odwrotnym efektem do zamierzonego i spowodować nawrót dolegliwości bólowych i ponowne usztywnienie stawu. Jeśli długotrwała rehabilitacja barku zamrożonego nie przyniesie skutków, wdrażane jest leczenie operacyjne. Po zabiegu również zalecana jest rehabilitacja.
Rehabilitacja zamrożonego barku
Rehabilitacja to niezbędny element leczenia zamrożonego barku. W ostrym stadium choroby rekomendowane jest unikanie przeciążeń stawu barkowego oraz wysiłku. W odciążeniu barku pomocne są akcesoria ortopedyczne, takie jak np. temblak. Konieczne jest także przeprowadzenie zabiegów fizjoterapeutycznych takich jak:
- fala uderzeniowa,
- okłady z pokruszonego lodu, kriożele,
- ultradźwięki lub fonoforeza,
- pole elektromagnetyczne,
- laseroterapia,
- krioterapia,
- jonoforeza,
- elektrostymulacja,
- masaż tkanek głębokich okolicy stawu ramiennego,
- techniki rozluźniające napięcie mięśni wokół łopatki i stawu barkowego oraz techniki rozciągające torebkę stawu ramiennego,
- kinesiotaping.
Metoda rehabilitacji zamrożonego barku powinna zostać dopasowana do fazy schorzenia. Podjęte działania mają na celu zmniejszenie bólu, usprawnienie krążenia, stymulację mięśni, ich rozluźnienie, rozciągnięcie oraz wzmocnienie. Dzięki odpowiedniej i systematycznej rehabilitacji można całkowicie wyeliminować ból, a także przywrócić sprawność i ruchomość stawu barkowego.
Bark zamrożony – ćwiczenia
Na powrót do zdrowia pozwalają również ćwiczenia lecznicze, które należy podjąć dopiero po upływie ostrego stadium schorzenia, gdy ból barku ustępuje, a zakres ruchomości jest ograniczony. Bardzo ważne, aby ćwiczenia wykonywane były pod okiem specjalisty oraz zgodnie z jego zaleceniami.
W terapii zamrożonego barku stosuje się na początku delikatne ćwiczenia, które nie obciążają chorego stawu m.in. ćwiczenia izometryczne, rozciągające oraz stymulujące. Kolejnym krokiem jest wprowadzenie ćwiczeń oporowych, wzmacniających siłę mięśniową, poprawiających stabilizację, elastyczność tkanek miękkich oraz propriocepcję. Ostatnim krokiem jest wdrożenie ćwiczeń całej kończyny górnej, które zwiększają jej siłę, umiejętność kontroli ruchu oraz usprawniają dynamikę.
Wszystkie ćwiczenia na zamrożony bark warto wykonywać pod okiem specjalistów. Skorzystaj z usług profesjonalnych fizjoterapeutów!