Nazwa schorzenia, jakim jest łokieć tenisisty, może być dla wielu osób dość myląca. Nie jest to bowiem schorzenie, które dotyka tylko garstki osób czynnie uprawiających sport, a często występująca choroba zawodowa dotykająca wiele grup zawodowych, takich jak mechanicy, fryzjerzy, informatycy oraz innych, które na co dzień mają do czynienia z pracą przy komputerze bądź obsługą różnych urządzeń i maszyn. Na czym polega to schorzenie? Jakie są jego przyczyny, objawy oraz w jaki sposób można je leczyć? Wyjaśnienie znajdziesz w naszym artykule!
Czym jest łokieć tenisisty?
Łokieć tenisisty, czyli entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej to przewlekłe schorzenie przeciążeniowo zwyrodnieniowe występujące w obrębie ścięgien i więzadeł objawiające się dolegliwościami bólowymi zlokalizowanymi w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej, promieniującymi niekiedy na całą długość przedramienia.
Choroba rozwija się w obszarze ścięgien mięśni prostowników nadgarstka. Powstaje ona w wyniku dochodzenia do mikrourazów w okolicy nadgarstka, prowadzących do zmian zwyrodnieniowych. Mikrourazy przyczyniają się do częstych, choć chwilowych upośledzeń krążenia. Duża częstotliwość mikrourazów stanowiąca efekt wykonywanej pracy przyczynia się z kolei do rozwoju schorzenia, jakim jest właśnie łokieć tenisisty.
Co jest przyczyną łokcia tenisisty?
Przyczyną pojawienia się schorzenia, jakim jest łokieć tenisisty, jest uszkodzenie struktur mięśni prostowników nadgarstka powstających w wyniku powtarzających się mikrourazów w okolicy przyczepów mięśni, powstających na skutek przeciążenia tkanek. Częstotliwość wykonywania ruchów nadwyrężających tkanki, czyli prostowania i odwracania nadgarstka, zaburza proces regeneracji tkanek, co skutkuje zwyrodnieniem, osłabieniem i bólem ścięgien.
Na wystąpienie schorzenia najbardziej narażeni są przedstawiciele zawodów wykonujący powtarzalne ruchu rękami, polegające na odwracaniu oraz prostowaniu nadgarstka (np. pisanie na komputerze, wkręcanie śrubek czy gra na instrumentach), a także wykonujący dynamiczne ruchy nadgarstkami np. podczas masażu. Z tej przyczyny łokieć tenisisty nazywany jest chorobą zawodową. Najczęściej dotyczy on zawodów takich jak: mechanicy, elektrycy, stolarze, dentyści, fryzjerzy, pracownicy biurowi, informatycy, ogrodnicy, pracownicy magazynów, muzycy czy masażyści.
Ryzykiem pojawienia się schorzenia obarczeni są także osoby aktywnie uprawiające sport. Wśród sportowców najbardziej narażeni są jednak nie tylko tenisiści, lecz również wioślarze, oszczepnicy oraz lekkoatleci. Skłonność do pojawienia się schorzenia może być również uwarunkowana genetycznie.
Łokieć tenisisty – objawy
Objawy łokcia tenisisty polegają przede wszystkim na dolegliwościach bólowych występujących w obrębie stawu łokciowego. Nasilają się one szczególnie podczas poruszania nadgarstkiem, zaciskania pięści oraz przy dotykaniu. Ból odczuwany jest po zewnętrznej stronie stawu łokciowego. Dość często promieniuje także na całe przedramię.
Dolegliwości bólowe związane z łokciem tenisisty nasilają się przy wykonywaniu ruchów – chwytaniu lub podnoszeniu przedmiotów, dlatego schorzenie może utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Łokieć tenisisty objawia się zatem:
- silnym bólem zlokalizowanym po zewnętrznej stronie stawu łokciowego,
- uczuciem osłabienia i zmęczenia mięśni,
- bólem w stawie łokciowym przy zginaniu ramienia, podnoszeniu lub chwytaniu nawet lekkich przedmiotów,
- bólem promieniującym od okolicy stawu łokciowego przez całe przedramię aż po nadgarstek,
- trudnościami w wyprostowaniu przedramienia,
- obniżeniem zakresu ruchów w stawie promienno-nadgarstkowym,
- skurczami mięśni w dolnej części ramienia,
- bólem podczas dotykania miejsca, w którym ścięgno styka się z kością.
Łokieć tenisisty – diagnoza
Silny ból łokcia oraz wystąpienie innych objawów wskazujących na wystąpienie schorzenia powinno prowadzić do umówienia konsultacji lekarskiej z lekarzem ortopedą. W celu diagnozy konieczne jest wykonanie badań, które pozwolą na ustalenie i wdrożenie odpowiedniego procesu leczenia dobranego indywidualnie do danego przypadku.
W celu diagnostyki dokonuje się następujące badania:
- tomografia komputerowa,
- rezonans magnetyczny,
- zdjęcie rentgenowskie,
- badanie USG,
- specjalistyczne testy oceniające ruchomość stawu łokciowego oraz zlokalizowanie i stopień nasilenia bólu (test Cozena, próba Maudsleya).
Diagnostyka łokcia tenisisty pozwala na ustalenie miejsca uszkodzeń, stopnia ich nasilenia, a także odróżnienie przypadłości od podobnego schorzenia, jakim jest łokieć golfisty.
Łokieć tenisisty – leczenie
Leczenie łokcia tenisisty powinno rozpocząć się możliwie najszybciej. W pierwszej fazie leczenia bardzo ważne jest unikanie forsowania i przeciążenia stawu oraz dźwigania ciężkich przedmiotów. Należy również unikać gwałtownych, nieskoordynowanych ruchów, dlatego rekomendowane jest stosowanie przez ustalony z lekarzem specjalistą bądź rehabilitantem opasek uciskowych bądź ortez. Nie należy ich jednak nosić zbyt długo, bowiem może to prowadzić do osłabienia siły mięśniowej prostowników, a także zmian zwyrodnieniowych.
Na początku leczenia podawane są także leki przeciwbólowe oraz aplikowane zimne okłady, które choć nie leczą łokcia tenisisty, są pomocne w uśmierzaniu bólu. Stosowane są także niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które wspierają regenerację tkanek. Stosunkowo często stosowana jest także metoda leczenia polegająca na wprowadzeniu poprzez iniekcję do miejsca, w którym pojawiło się schorzenie, płytkopochodnych czynników wzrostu. Przyczyniają się one do różnicowania komórek, pobudzania ich podziału, a także stymulacji procesu angiogenezy, kluczowej dla sprawnej regeneracji struktury ścięgna.
W leczeniu łokcia tenisisty bardzo ważna jest także fizjoterapia, która polega na wdrożeniu ćwiczeń czynnych oraz zabiegów takich jak np. laseroterapia, krioterapia, jonoforeza, ultradźwięki czy terapia manualna. Pomocny jest także taping.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których powyższe działania nie przynoszą rezultatów, a silny ból nie ustępuje. W tym przypadku konieczna jest operacja chirurgiczna, w czasie której wycinane są uszkodzone fragmenty tkanek.
Fizjoterapia w leczeniu łokcia tenisisty
Aby móc skutecznie leczyć łokieć tenisisty konieczne jest wdrożenie fizjoterapii, która ma na celu obniżenie dolegliwości bólowych, przywrócenie mięśni do pełnej sprawności, wzmacnianie dotkniętych chorobowo struktur, zwiększenie zakresu ruchów. Rehabilitacja schorzenia polega na zastosowaniu działań takich jak:
- kinesiotaping,
- fala uderzeniowa,
- laseroterapia,
- krioterapia,
- ultradźwięki,
- jonoforeza,
- diatermia krótkofalowa,
- masaż poprzeczny,
- terapia manualna z wykorzystaniem technik manualnych oraz technik narzędziowych.
Oprócz tego niezbędne jest wprowadzenie ćwiczeń rozciągających (mających na celu uelastycznianie i rozciąganie prostowników nadgarstka) oraz ćwiczeń wzmacniających mięśnie przedramienia. Należy je jednak wdrażać stopniowo, pod okiem specjalisty – fizjoterapeuty, aby nie doprowadzić do ponownego przeciążenia ścięgien.